Toegankelijkheid en sleutelbeheer
Scholen zijn plaatsen waar mensen vaak gemakkelijk binnen kunnen komen. Dit kan problemen opleveren als onbevoegden het schoolplein betreden of de school binnengaan.
Er is de laatste jaren veel geschreven over sociale veiligheid: de bescherming of het zich beschermd voelen tegen gevaar dat veroorzaakt wordt door of dreigt van de kant van menselijk handelen. Naast problemen als pesten, discriminatie en seksuele intimidatie is ook toegangscontrole als beveiliging voor de school tegen ongewenste personen van belang. Hieronder wordt een aantal suggesties gedaan die kunnen helpen de school veilig te houden. Hierbij wordt onderscheid gemaakt tussen organisatorische en technische maatregelen. Ook wordt sleutelbeheer apart behandeld.
Er is geen wetgeving over dit thema. De oplossing is gebaseerd op het oordeel van deskundigen, en is bedoeld voor de leerkrachten en andere medewerkers van de school.
Oplossing
Aanbevelingen (advies)
- Neem maatregelen op in het veiligheidsplan van de school.
- Beperk het aantal geopende toegangsdeuren.
- Sluit tijdens schooluren de toegangsdeuren en laat bezoekers aanbellen.
- Laat bezoekers zich aanmelden en inschrijven.
- Wanneer er naschoolse activiteiten georganiseerd worden in de school dienen die partijen ook betrokken te worden bij het veiligheidsplan.
- Wijs een verantwoordelijke aan voor het sleutelbeheer.
- Inventariseer en organiseer alle sleutels van de school. Registreer wie welke sleutels bezit en laat ze hiervoor tekenen. Bij het stoppen van de werkzaamheden dient de sleutel weer ingeleverd te worden.
- Maak gebruik van badges/cijfercodes/biometrische beveiliging.
- Maak gebruik van een panieksluiting op deuren.
Organisatorische maatregelen en veiligheidsplan
Veiligheid begint met het ontwikkelen van goede gewoonten. Hoewel ze vaak over het hoofd worden gezien, zijn deze maatregelen goedkoop, eenvoudig en vormen ze de eerste en essentiële stap in de beveiliging van schoolgebouw(en) en bij het opstellen van een veiligheidsplan. In uw veiligheidsplan moet er dan ook prioritaire aandacht worden geschonken aan deze organisatorische maatregelen. Hierbij gaat het zowel om het invoeren van procedures, zoals sleutelbeheer, sluitingsprocedures, toegangscontrole en incidentenregistratie, evenals het opnemen van de verantwoordelijkheid op alle niveaus.
Tips
- Beperk het aantal geopende toegangsdeuren van het schoolgebouw. Door dit te doen, houdt u een goed overzicht over wie de school binnengaat. Let op! Op basis van onder andere de gemeentelijke Bouwverordening moet u een bepaald aantal deuren naar buiten hebben. Dus u kunt geen ingangen totaal afsluiten, maar er wel voor zorgen dat ze buitenaf niet en van binnenuit wél opengemaakt kunnen worden.
- Tijdens schooluren de toegangsdeuren sluiten. Maar die dienen dus wél gemakkelijk van binnenuit te openen zijn. Wie wordt hiermee belast? Hoe wordt er aangebeld? Dit mag de lessen niet verstoren; wie doet er open?
- Sociale controle: toezicht aan de schoolpoort en een goede ontvangst van de bezoekers zijn eenvoudige maatregelen om de sociale controle te verhogen en het risico op ongewenste bezoekers aanzienlijk te verminderen.
- Aanmelden en bezoekersregistratie (waarschijnlijk alleen bij grotere scholen, anders is het een te complexe methode)
- Toezicht houden/surveilleren. Zorg ervoor dat er een medewerker van de school aan de schoolpoort staat wanneer deze poort open is. Daarnaast is het ook belangrijk om toezicht te organiseren aan de fietsenstalling wanneer deze geopend is.
- Als er vanuit de lerarenkamer zicht is op de speelplaats en eventueel ook op de toegangspoort, kunnen de leerkrachten ook van hieruit toezicht houden terwijl ze werken. Een alerte houding tijdens het werk is een belangrijke basishouding om een efficiënte toegangscontrole te realiseren. Het is niet mogelijk om iedere bezoeker steeds in de gaten te houden. Toch kan een alerte houding vermijden dat u achteraf voor onaangename verrassingen komt te staan.
- Aandachtspunt: naschoolse activiteiten. Worden er in uw school naschoolse activiteiten georganiseerd, betrek dan de verschillende partijen in uw veiligheidsplan: stimuleer hen tot het nemen van de nodige preventieve maatregelen.
Sleutelbeheer
- Wijs een verantwoordelijke voor het sleutelbeheer aan, bijvoorbeeld een personeelslid.
- Inventariseer alle sleutels van de school: nummer ze en noteer de respectievelijke ruimtes.
- Beperk het aantal sleutels. Elke leerkracht heeft een sleutel van zijn klas (indien van toepassing) en van de buitendeur. Soms hebben ook hulpouders een sleutel van de buitendeur. De eindverantwoordelijke kan met zijn sleutel alle lokalen openen.
- Registreer wie welke sleutels bezit en laat elk personeelslid tekenen na ontvangst van de sleutel.
- Vraag de sleutel bij uitdiensttreding terug. Werk eventueel met een waarborg.
- Stel een procedure op in geval van verlies of diefstal van de sleutels. Het is belangrijk dat het personeel verlies of diefstal onmiddellijk meldt. Er kan overwogen worden om de waarborg bij diefstal of verlies in te trekken wanneer dit niet binnen bijvoorbeeld 3 werkdagen wordt gemeld.
Buiten schooltijden: laat bij een alarmmelding buiten schooltijd nooit een medewerker alleen het gebouw binnengaan. Zorg dat deze wacht tot de politie/beveiligingsdienst gearriveerd is.
Op kleine scholen is toezicht makkelijker en is er onderling een betere sociale controle. Surveilleren is effectiever als men elkaar kent.
Veiligheidsbeleid
Het opnemen van beschermende maatregelen tegen ongewenste bezoekers moet zijn opgenomen in het veiligheidsbeleid van de school. Onderdelen van zo een dergelijk veiligheidsbeleid zijn:
- Samenwerking met gemeente, politie, ouders, etc.
- Toezicht houden en surveilleren
- Klachtenregeling (zodat veiligheidsbeleid adequaat aangepast kan worden)
Technische maatregelen
Beveiligde toegang/toegangscontrole:
- Maak gebruik van badges en cijfercodes.
- Laat bezoekers aanbellen na aanvang van schooluren.
- Zorg voor biometrische beveiliging. Bedenk wel dat een aantal eigenschappen verandert met de groei van de kinderen. Denk bijvoorbeeld aan vingerafdrukken, gezichtsherkenning, handpalmherkenning e.d.
- Maak gebruik van een panieksluiting: nood- en vluchtdeuren dienen in geval van een calamiteit altijd zonder hulp van derden te openen zijn. Voor de veiligheid van personeel en bezoekers is het noodzakelijk dat een schoolgebouw voorzien is van onbelemmerde vluchtwegen. Een panieksluiting is een sluiting die op de binnenkant van een dubbele deur is bevestigd en door druk op een horizontale stang kan worden geopend. Als bij paniek tegen de deuren -en dus tegen de stang- wordt gedrukt, openen de deuren zich vanzelf.
Let op: Deze oplossing wordt niet getoetst door de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA).
Graag ontvangen we uw feedback over onze artikelen.
Laat uw mening hier achter.
Wet en regelgeving
Hiervoor bestaan geen directe wettelijke eisen, normen en/of cao-afspraken.
Meer info
Biometrie
Voor meer informatie over biometrie zie Wikipedia.
School en Veiligheid
Op de website van de stichting School en Veiligheid staat veel informatie over allerlei onderwerpen op het gebied van veiligheid.
Beveiliging scholen
Informatie over preventie van inbraak, diefstal en vandalisme van scholen in België.