Emailleren

De redactieraad van de Arbocatalogus PO raadt emailleren in het primair onderwijs af. 

Als een school toch wil emailleren, neem dan de onderstaande aanbevelingen in acht.

• Gebruik loodvrije emaille. Loodhoudende emaille is verboden in een school. 
  Let op: emaille uit oude voorraden kan nog lood bevatten en Japanse emaillepoeders zijn in het algemeen nog wel loodhoudend. Controleer voor gebruik of het emaillepoeder loodhoudend is. Als het emaillepoeder lood bevat, dient het als chemisch afval afgevoerd te worden.
• Nat emailleren is de meest geschikte techniek voor kinderen. Hierbij is de kans het kleinst dat kinderen emaillepoeder inademen of dat het emaillepoeder in het maag-darmstelsel terecht komt. 
• Laat de kinderen netjes met het emaillepoeder omgaan, zodat het poeder niet overal tussen komt.
• Laat de kinderen een (glad) schort dragen, zodat het poeder niet op de kleren komt.
• Laat de kinderen na het emailleren góed hun handen wassen.
• Laat kinderen een mondkapje dragen als ze met emaillepoeder werken.
• Deze voorzorgsmaatregelen gelden natuurlijk ook voor de leerkracht.
• Het handenarbeidlokaal moet goed geventileerd worden tijdens het werken met emaille.
• Na het werken met emaillepoeder moeten de werkplekken met een vochtige doek gereinigd worden, zodat er geen poeder achterblijft.
• Emailleerovens zijn er in verschillende afmetingen. De keuze voor een bepaalde afmeting hangt af van de grootte van de werkstukken die gemaakt worden (een afmeting van 30x30x15 (lxbxh) blijkt voor de meeste werkstukken voldoende). De temperatuur moet goed instelbaar (500-1000°C) en controleerbaar te zijn. Gebruik daarom altijd een oven met pyrometer, waarop de temperatuur afgelezen kan worden, zodat de oven niet geopend hoeft te worden om te kijken in welke fase van het emailleerproces het werkstuk is. Een tijdsaanduiding op de oven (of een losse kookwekker) is dan wel noodzakelijk.
• De oven moet bij voorkeur aan de voorzijde geopend kunnen worden. Als de deur open is, moeten zowel de deur als de oven stabiel blijven staan.
• Plaats de oven op borsthoogte van een volwassene. Hierdoor heeft de leerkracht goed zicht op het werk bij het in en uit de oven plaatsen van de werkstukken.
• Sommige ovens hebben een kijkgat in de deur om het emailleerproces te kunnen volgen zonder de deur te openen. Het onbeschermd kijken in een gloeiende gasmassa (die veel infrarood licht uitstraalt) kan schadelijk zijn voor het oog (veroorzaakt lenstroebeling, staar).
• Laat de kinderen nooit zelf de werkstukken in de oven zetten of eruit halen.
• Draag een vuurvaste handschoen bij het in de oven zetten en uit de oven halen van de werkstukken. Zorg ervoor dat het werkstuk dat uit de oven gehaald wordt niet kan vallen op snel ontbrandbaar materiaal.
• Zorg dat een vuurvaste onderzetter klaarstaat waarop de werkstukken kunnen afkoelen.
• Als een leerkracht of kind toch een hand verbrand door de hete oven of een werkstuk, moet de huid goed gekoeld worden. Laat daarvoor de huid tenminste 15 min koelen onder koud stromend water. Zorg dat er altijd iemand bij het slachtoffer is. Bij tweede of derdegraadsbrandwonden (de huid is niet alleen rood maar ook kapot) is altijd een bezoek aan de huisarts of spoedeisende hulp vereist.
• Zorg voor een blusdeken en brandblusser in het handenarbeidlokaal.