Gymnastieklokaal - Lawaai en akoestiek

Uitgangspunt van de wetgeving is dat in een gymnastieklokaal de geluidsniveaus niet te hoog mogen zijn. Dit betekent dat ieder nieuw gymnastieklokaal op het aspect lawaai in orde moet zijn.

Volg de zogenaamde arbeidshygiënische strategie (o.b.v. de Arbowet) als blijkt er in een bestaand (oud) gymnastieklokaal een te hoog geluidsniveau is. Een onderzoek naar het geluidsniveau kan uitgevoerd worden door een arbeidshygiënist van de arbodienst.

De arbeidshygiënische strategie kent vier stappen:

1. Bronaanpak 

   Kijk bij bestaande gymnastieklokalen eerst naar maatregelen om de akoestiek van het gebouw zélf te verbeteren. Het gaat dan om bouwtechnische aanpassingen van het gymnastieklokaal.

2. Collectieve maatregelen 

   • Als de bronaanpak niet mogelijk is dan kunt u bijvoorbeeld geluidsabsorberende materialen in het gymnastieklokaal aanbrengen. Denk aan geluidswerende scheidingswanden.
   • Maak afspraken om de groepsgrootte in het gymnastieklokaal te beperken. 
   • Stel gedragsregels op met de leerlingen over zaken als juichen en schreeuwen tijdens de gymnastiekles.
   • Als het gymnastieklokaal beschikt over een geluidsinstallatie, beperk daar dan het volume van. Óf gebruik de installatie helemaal niet, of alleen in geval van nood.

3. Individuele maatregelen 

   Als (gymnastiek)leerkracht kunt uzelf ook maatregelen nemen.

   • Gebruik zo min mogelijk de scheidsrechterfluit.
   • Verhef zo min mogelijk uw stem en geef instructie op korte afstand. Gebruik stemverheffing alleen om te waarschuwen of op afstand in te grijpen.

4. Persoonlijke beschermingsmiddelen

   • Als bovenstaande maatregelen niet genomen kunnen worden of tot onvoldoende reductie van de blootstelling aan het lawaai leiden, moet de (gymnastiek)leerkracht gehoorbeschermingsmiddelen gebruiken. Dit kunnen oordoppen zijn, maar over het algemeen hebben otoplastieken (op maat gemaakte oordoppen) een betere dempende werking. Alleen otoplastieken met een filterdemping van ca 5 dB(A) zijn geschikt. Van belang is natuurlijk dat de (gymnastiek)leerkracht de niet-hoge tonen wél blijft horen.
   • Als (gymnastiek)leerkrachten worden blootgesteld aan een hoog lawaainiveau, bijvoorbeeld van méér dan 80 db(A), dan heeft hij/zij recht op een audiometrisch onderzoek (gehooronderzoek).

Maatregelen uitvoeren

Als de werkgever eigenaar van het gymnastieklokaal is dan kunnen bovenstaande maatregelen allemaal worden uitgevoerd. Wordt het gymnastieklokaal gehuurd, dan moet de werkgever contact opnemen met de eigenaar over de bronaanpak of de te nemen collectieve maatregelen. Uitgangspunt hierbij zijn de door de normcommissie overdekte multifunctionele sportaccommodaties opgestelde nagalmnormen in de onderwijsparagraaf van het handboek sportaccommodaties van NOC*NSF. De nagalmnormen treft u hier aan.

In de eventuele overgangsperiode wordt aangeraden om in overleg met de bedrijfsarts individuele maatregelen te nemen zoals het tijdelijk dragen van persoonlijke beschermingsmiddelen.

De KVLO (Koninklijke Vereniging van Leraren Lichamelijke Opvoeding) adviseert, vanuit het belang van een open wederzijds communicatieproces in een onderwijsleersituatie, om bij nagalmoverschrijdingen bronaanpak toe te passen en collectieve maatregelen samen met individuele maatregelen te nemen. Het gebruik van persoonlijke beschermingsmiddelen (zoals otoplastieken) stoort de noodzakelijke open wederzijdse communicatie. Deze persoonlijke beschermingsmiddelen worden alleen aangeraden als de arbo-arts op basis van een gedegen gehoortechnisch onderzoek deze oordoppen voorschrijft.

De akoestieknormen van NOC.NSF moeten in nieuwbouwsituaties al in het programma van eisen worden meegenomen.