Veiligheid en gezondheid schoolgebouwen

Gymnastieklokaal - Legionellapreventie

Legionella is een bacterie die de veteranenziekte kan veroorzaken. De ziekteverschijnselen kunnen variëren van een fikse verkoudheid tot een flinke griep met longontsteking. Infectie vindt plaats door het inademen van de bacterie in zeer kleine druppeltjes water, verspreid in de lucht (aërosolen). De ziekte wordt niet van de ene mens op de andere overgebracht. Ook van het drinken van met legionella besmet water krijgt men geen veteranenziekte.

De griepvariant (ook wel Pontiac koorts) is meestal tijdelijk en van voorbijgaande aard, de veteranenziekte daarentegen is een chronische longaandoening met mogelijk dodelijke afloop. Voorwaarde voor infectie is dat de bacterie via de neus of de mond wordt opgenomen en zich kan vestigen in de longen. De verspreiding gebeurt dan ook via zogenaamde aërosolen. Dit zijn kleine waterdruppeltjes die de bacterie kunnen bevatten en ontstaan door turbulente waterbewegingen. Risicogroepen zijn personen met een verminderde weerstand, ouderen en stevige rokers.

Deze oplossing heeft betrekking op de eigenaren van de gymnastieklokalen. Dit zullen veelal gemeentelijke overheden zijn, maar ook schoolbesturen kunnen een gymnastieklokaal in eigendom hebben. De oplossing gaat uit van de wetgeving met betrekking tot legionellapreventie, zoals opgenomen in het Drinkwaterbesluit en het Arbobesluit.

Oplossing

Hoe herkent u legionellagriep of de veteranenziekte?

'Veteranenziekte'
De tijd tussen de besmetting en het optreden van de eerste ziekteverschijnselen (de incubatietijd) is circa twee tot tien dagen. De ziekte begint met een snel opkomende hoofdpijn, spierpijn en een ziek gevoel, gevolgd door longontsteking met koorts boven 39°C. De patiënt hoest en is soms kortademig. Een deel van de patiënten heeft last van braken en diarree. De ziekte kan zeer ernstige gevolgen hebben, maar is door directe toediening van de juiste antibiotica goed te behandelen. Als een legionella-infectie niet goed of niet op tijd wordt behandeld, kunnen patiënten overlijden.

Legionellagriep (de lichtere vorm)
Bij de legionellagriep ondervindt men gedurende twee tot vijf dagen lichte griepachtige verschijnselen, zoals koorts, hoofdpijn, spierpijn en hoesten. De ziekte is in deze lichte vorm niet gevaarlijk, er doet zich geen longontsteking voor. De klachten kunnen zonder behandeling overgaan.

Is het verplicht jaarlijks een controle te laten uitvoeren voor legionella?
Nee. Scholen worden in het nieuwe Drinkwaterbesluit gerangschikt onder 'niet prioritaire instellingen'. Dit soort instellingen hebben een waterleiding die door meerdere mensen wordt gebruikt, een zogenaamde collectieve installatie. Voor niet prioritaire instellingen is het niet verplicht een risicoanalyse te laten uitvoeren. Wel zijn deze instellingen verantwoordelijk voor de kwaliteit van het water vanaf de hoofdkraan tot en met de tappunten.

Praktische maatregelen om aan de zorgplicht te voldoen

  • De installatie, als daar een mogelijkheid voor is, splitsen in een deel zonder en een deel met aërosolvormende tappunten.
  • Wekelijkse doorstroming in alle leidingen naar aërosolvormende tappunten
  • Voor bepaalde tappunten zijn installatiemaatregelen en/of beheersmaatregelen nodig.
  • Jaarlijkse controle en onderhoud
  • Een administratie bijhouden van het beheer conform de risicoklasse-indeling door het Waterbedrijf

Op de site van de Rijksoverheid staat meer informatie over legionellapreventie.

Graag ontvangen we uw feedback over onze artikelen.
Laat uw mening hier achter.

thumbs up
thumbs down

Wet en regelgeving

Arbobesluit

  • In het Artikel 4.87b staat een verplichting met betrekking tot legionellapreventie.
  • Een algemene verplichting voor het voorkomen en het beperken van blootstelling aan biologische agentia, waaronder legionella, vindt u in het Artikel 4.87a.

Drinkwaterbesluit

Meer info

Vragen en antwoorden over legionella vindt u op de website van de Rijksoverheid.

Ook het RIVM geeft informatie over legionellapreventie.

Praktijkvoorbeelden