Daglicht en kunstlicht

Algemeen

• Zorg voor voldoende daglicht en kunstlicht om het werk veilig en gezond te kunnen uitvoeren.
• Stel de verlichtingssterkte af op het soort werk dat wordt verricht.
• Zorg voor een gelijkmatige verdeling van verlichting in de onderwijsruimte.
• Het gezamenlijk oppervlak van lichtopeningen moet tenminste 1/20 van het vloeroppervlak van die ruimte bedragen. 

Aanbevelingen (advies)

• Houd bij de indeling en inrichting van een lokaal rekening met de inval van (zon)licht.
• Zorg bij teveel licht voor adequate zonwering.

Met name in het speciaal onderwijs verdient de inrichting van het klaslokaal met betrekking tot de inval van daglicht en de kwaliteit van het kunstlicht extra aandacht. Dit in verband met de overgevoeligheid voor licht bij bepaalde leerlingen.

De vereiste verlichtingssterkte op een werkplek is afhankelijk van het soort werk. De verlichting in de onderwijsruimtes dient gelijkmatig verdeeld te zijn. Gebruik afgeschermde armaturen, anders kan verblinding optreden. Naast spiegelingen en te hoge contrasten kan ook de sterkte van de verlichting onvoldoende zijn. Klachten zijn een signaal dat de verlichting niet in orde is.

Inrichting

• Het gezamenlijke oppervlak van de lichtopeningen bedraagt ten minste 1/20 van het vloeroppervlak van die ruimte.
• De kunstverlichting, daglichttoetreding en helderheidswering in het lokaal zijn zodanig uitgevoerd dat tenminste voldaan kan worden aan het basisprogramma van eisen Frisse scholen klasse C (acceptabel). Dat betekent onder andere:
• De verlichtingssterkte door kunstlicht op het werkvlak bedraagt minimaal 300 lux.
• De daglichtfactor op het werkvlak in het lokaal is gemiddeld 3%.
• Bij aanwezigheid van digitale schoolborden worden hinderlijk tegenlicht en reflecties voorkomen terwijl enig uitzicht naar buiten mogelijk blijft.

Inval (zon)licht

• Houd rekening bij de indeling van het lokaal met de inval van (zon)licht.
• Plaats geen computers langs de ramen aan de zuidgevel.
• Houd met de plaatsing van digitale schoolborden rekening met de lichtinval in relatie tot de capaciteit van de projector. Voorkom hiermee dat voor het gebruik van het digitale schoolbord altijd dichte zonwering nodig is.

Middelen

Bij te weinig licht:

• Zorg voor vervanging van de verlichting of vul bestaande verlichting aan.
• Verplaats de werkplek naar een gunstiger plek.
• Maak gebruik van licht dat indirect binnenvalt, zorg bijvoorbeeld voor tussenwanden en lichte muren.

Bij te veel licht:

• Zorg voor zonwering; een zonweringsysteem aan de buitenzijde heeft de voorkeur.
• Maak indien mogelijk gebruik van dimmers om het kunstlicht af te stellen op de hoeveelheid daglicht.
• Kies voor verticale zonwering om het uitzicht niet te belemmeren.

Aanschaf en vervanging verlichting

• Laat u bij aanschaf van verlichting en bij vervanging goed informeren over de mogelijkheden. Niet alleen lichtsterkte, maar ook luminantie en kleurtemperatuur zijn factoren die de uiteindelijke lichtopbrengst bepalen.
• De verlichting moet ook zodanig zijn gemonteerd dat het geen gevaar veroorzaakt. Denk aan wand- en plafondarmaturen.

Gedrag

• Geef instructie over het moment dat de zonwering gebruikt moet worden, namelijk voordat het lokaal te warm wordt. Denk ook aan de ruimten die (nog) niet in gebruik zijn.
• Ga onnodig gebruik van verlichting tegen. Geef instructie over het uitdoen van de lichten. Plaats in ruimtes waar het gebruik dat toelaat daglicht- en aanwezigheidssensoren.