Chronische ziekte en/of beperking

Voor medewerkers met een chronische aandoening of een beperking is het hebben en houden van werk niet vanzelfsprekend. Een chronische aandoening komt vaker voor bij oudere werknemers. Door de vergrijzende medewerkerspopulatie in het onderwijs en de invoering van een hogere pensioenleeftijd zullen ook scholen steeds meer te maken krijgen met medewerkers met een chronische aandoening of werknemers die na ziekte terugkeren naar de werkplek.

Veelvoorkomende chronische ziektes zijn: diabetes, astma, epilepsie, kanker, hartfalen, klachten aan het bewegingsapparaat, hepatitis, HIV, depressie, alcohol- en drugsmisbruik/verslaving. Niet elke chronische ziekte hoeft gevolgen te hebben voor het werk. Veel chronische ziekten kúnnen wel invloed op het werk hebben. Maar omgekeerd kan het werk ook de chronisch zieke beïnvloeden (bij diabetes bijvoorbeeld). Dat vraagt om werkaanpassing. Werkaanpassingen kunnen beperkingen in sommige gevallen helemaal opheffen.

Deze oplossing geeft handreikingen hoe de inzetbaarheid van medewerkers met een chronische aandoening of beperking vergroot kan worden. De oplossing is gebaseerd op wetgeving en het oordeel van deskundigen.

Oplossing

nla

De informatie in deze oplossing is onder andere afkomstig van de campagne ‘Goed werk voor iedereen’ van het European Network for Workplace Health Promotion. 


Algemeen

  • Pas werkplekken en de arbeidsinhoud aan op de eigenschappen van werknemers met een chronische ziekte of beperking. 
    Houd daarbij rekening met de belastbaarheid en ervaring van speciale doelgroepen.
    Het aantal mogelijke werkaanpassingen is groot. Denk bijvoorbeeld aan:
    • Fysieke werkaanpassingen en hulpmiddelen: aangepast meubilair of software
    • Organisatorische werkaanpassingen: aangepaste of flexibele werktijden
    • Taak of functieaanpassingen (job carving, jobcrafting): belastende taken eruit, taken herschikken
    • Aangepaste werkomgeving: weinig allergene stoffen, (aangepast) toilet dichtbij, rustige werkplek, aangepaste temperatuur, thuiswerkmogelijkheden
    • Gespecialiseerde begeleiding: een jobcoach, een doventolk, een ADL-hulp (iemand die helpt bij algemene dagelijkse levensverrichtingen) of een hulphond
    • Aangepaste toegankelijkheid: rolstoeltoegankelijk, speciale parkeerplaats
    • Aangepast vervoer

Specialisten als een arbeidsdeskundige of een arbeidshygiënist van een arbodienst kunnen u en uw werknemer met gezondheidsproblemen hierover adviseren. De methode Participatieve Werkaanpassing kan de werknemer en werkgever helpen om samen afspraken te maken over de knelpunten op het werk en de aanpassingen die daarvoor tijdelijk of permanent nodig zijn. Zie de website van Expertisecentrum Participatie STECR.

  • Voer een ziekteverzuim- en re-integratiebeleid aansluitend bij de Wet Verbetering Poortwachter.
  • Formuleer een PSA-beleid voor de school.

Aanbevelingen

  • Denk in mogelijkheden, niet in beperkingen.
  • Bevorder de zelfredzaamheid van de werknemer in kwestie.
    Natuurlijk is het goed medewerkers met een chronische aandoening of beperking te ondersteunen. Maar ga niet ‘pamperen’. Laat medewerkers met een beperking hun werk zo zelfstandig mogelijk doen.
  • Handel volgens het principe: gewoon waar het kan, speciaal waar het moet.
  • Hou ook met deze werknemers functioneringsgesprekken en loopbaangesprekken. 
    Schroom niet om de werknemer te wijzen op fouten en verbetermogelijkheden. Bespreek hoe het met de werknemer gaat en of de werkaanpassingen nog adequaat zijn. Het is vooral belangrijk aandacht te hebben voor wat de werknemer wél kan en wat hij of zij graag wil bereiken.
  • Bespreek scholing en loopbaanbeleid.
  • Besteed aandacht aan scholing en loopbaanontwikkeling. Werksituaties en werktijden worden in de huidige economie steeds flexibeler en veranderlijker. Daar moet iedereen op voorbereid zijn, óók chronisch zieken.
  • Zorg voor draagvlak bij collega’s en let op dat de chronisch zieke werknemer niet sociaal buiten de boot valt. Zorg voor duidelijke gedrags- en omgangsregels en communiceer hierover. 

Graag ontvangen we uw feedback over onze artikelen.
Laat uw mening hier achter.

thumbs up
thumbs down

Wet en regelgeving

  • De werkgever heeft de verplichting tot het aanpassen van werkplekken en arbeidsinhoud aan de persoonlijke eigenschappen van werknemers. 
  • De werkgever heeft de verplichting tot het voeren van een ziekteverzuim- en re-integratiebeleid (Wet Verbetering Poortwachter en Besluit ziekte en arbeidsongeschiktheid voor onderwijspersoneel primair onderwijs (BZA).
  • De werkgever heeft de verplichting tot het voeren van PSA-beleid (Psychosociale Arbeidsbelasting).

Wetgeving ziekteverzuim

Meer info

Subsidies en voorzieningen

Op de site van het Uitkeringsinstituut Werknemersverzekeringen (UWV) is veel informatie te vinden, ook over mogelijke subsidies en voorzieningen.


Centrum Chronisch Ziek en Werk

Het Centrum Chronisch Ziek en Werk (CCZW) werkt vanuit het patiëntperspectief en richt zich op ervaringsdeskundigheid. Doelstelling van deze organisatie is het ondersteunen, adviseren en opzetten van activiteiten op het terrein van mensen met een chronische aandoening.


Chronisch zieken en Gehandicaptenraad Nederland

De Chronisch zieken en Gehandicapten Raad Nederland is de koepel van organisaties van mensen met een chronische ziekte of een handicap. Het doel van deze organisatie is om mensen met een chronische aandoening of handicap als volwaardig burger te laten deelnemen in de samenleving op basis van gelijke rechten, gelijke kansen en gelijke plichten.
 

Startpagina Patiëntenverenigingen

Op Startpagina Patientenverenigingen staan links naar diverse websites van patiëntenverenigingen.


Werk Hoe Zit Het

Op deze website wordt kennis over duurzame arbeidsparticipatie zichtbaar en vindbaar gemaakt.
 

Werken met een beperking

Op deze website staan brochures speciaal voor werkgevers.


Regelhulp

www.regelhulp.nl is een wegwijzer van de overheid naar zorg en ondersteuning.


Werk en chronisch ziek

Voor chronische en langdurig zieken is het hebben en houden van werk niet direct vanzelfsprekend. Na lange afwezigheid op het werk is de terugkeer vaak moeilijker dan gedacht. De website Werk en Chronisch Ziek geeft informatie over gezond werk en duurzame inzetbaarheid voor mensen met een chronische ziekte.

Gesprekswijzer chronische aandoening en werk

Werken met een chronische aandoening hoeft geen belemmering te zijn voor de inzetbaarheid van mensen. Wel is het goed om de aandoening bespreekbaar te maken en gezamenlijk te kijken welke ondersteuning nodig is. De Gesprekswijzer chronische aandoening en werk is bedoeld voor leidinggevenden om het gesprek aan te gaan met medewerkers met een chronische aandoening.

Praktijkvoorbeelden