Begeleiden nieuw personeel en stagiaires

Algemeen
In de eerste vijf jaren van hun loopbaan blijken relatief veel beginnende leerkrachten voortijdig uit te stromen. Hiervoor dragen zij verschillende redenen aan zoals hoge werkdruk en stress, gedrag van leerlingen en moeilijke lastige ouders. Een deel van de leerkrachten die vertrokken zijn, geeft aan dat zij het onderwijs niet zouden hebben verlaten als zij beter waren ondersteund. Daarom is goede begeleiding van nieuw personeel en stagiaires erg belangrijk. Het is een investering om op de langere termijn leerkrachten voor het onderwijs te behouden.

• Als werkgever heeft u de verplichting tot het aanbieden van een stageplek aan stagiaires. 
• Sluit altijd een stageovereenkomst met de stagiair. Bij de LIO-stage wordt met de leerkracht in opleiding een specifieke leerarbeidsovereenkomst afgesloten.

Aanbevelingen (advies)

• Stel een draaiboek op als inwerkprogramma voor nieuw personeel en stagiaires.
• Stel een startersmap samen waarin alle gegeven informatie tijdens de inwerkperiode is terug te lezen. Inhoud van de startersmap kan zijn:
  • Informatie over het team (vergaderingen, verjaardagen, pleinwacht, enz.
  • Informatie over de groep (absentie, overblijven, klassenregels enz.)
  • Algemene informatie (projecten, schoolkrant, gebruik fietsenstalling)
  • Ouderparticipatie (klassenouder, ouderraad, medezeggenschapraad)
• Geef aan welke normen gelden voor  nieuwe medewerkers en welke begeleiding aan stagiaires en nieuw personeel wordt geboden.
• Check of stagiaires ook vallen onder de aansprakelijkheids- en ongevallenverzekering.
• Zorg voor goede begeleiding van nieuwe medewerkers en/of stagiairs. Gebruik daarvoor het draaiboek waarin puntsgewijs staat welke informatie aan de nieuwe medewerker gegeven wordt en hoe de nieuwe medewerker begeleid wordt.

Een aantal stappen mogen in de inwerkperiode niet ontbreken:

1. Doe een voorstelronde op de eerste dag. 
Dat zorgt ervoor dat de huidige medewerkers weten wie de nieuwe medewerker is, maar de nieuwe medewerker onthoudt er meestal weinig van. Het is daarom zinvol om met de mensen waarmee de nieuwe medewerker nauw samenwerkt (duopartner, schoolleider) een kennismakingsgesprek van een halfuur te plannen.
2. Stel een mentor aan voor de nieuwe medewerker.
De mentor begeleidt de nieuwe medewerker. De nieuwe medewerker kan altijd terecht met vragen bij de mentor. Het is belangrijk dat het klikt tussen de nieuwe medewerker en zijn mentor. Taken van de mentor (vastgelegd in het inwerkprotocol) kunnen bijvoorbeeld zijn:

• Informatie geven over praktische zaken (ook schriftelijk in de vorm van een wegwijzer) zoals: sleutel, alarm, magazijnvoorraad, apparatuur (kopieerapparaat, televisie)
• Gedurende de eerste weken een wekelijks gesprek voeren, waarbij verschillende overlegpunten aan de orde komen, zoals informatie over praktische zaken over de groep (klassenlijst, absentie zonder ziekmelding, etc.), maar ook persoonlijke aandacht voor de nieuwe medewerker (hoe gaat het in de klas, in het team, samenwerking met collega’s, sfeer?)
• Hulp bij planning van eerste dag en eerste week in de nieuwe groep
• Informatie over taakverdeling binnen het team, activiteiten en vieringen, ouderraad en medezeggenschapsraad
• Voorlichting over de arbeidsomstandigheden in de school, waaronder o.a. de bedrijfshulpverlening, de preventiemedewerker en het plan van aanpak

3. Informatieverstrekking door de schoolleider
De taken van de schoolleider tijdens de inwerkperiode zijn het verstrekken van informatie en het voeren van evaluatiegesprekken. De schoolleider kan bijvoorbeeld onderstaande informatie verstrekken:

• Onderwijskundige visie en de vormgeving daarvan binnen de groep (schoolplan en schoolgids)
• Jaarplanning (teamgerichte scholing, vergaderrooster, toetskalender, activiteiten en vieringen, etc.)
• Afspraken over pleinwacht en pauzes
• Niet-onderwijskundige taken zoals lidmaatschap van medezeggenschapraad of ouderraad
• Informatie over functioneringsgesprekken en beoordelingsgesprekken
• Informatie die verstrekt wordt door de ICT-coördinator
• Gebruik van PC en digitale schoolbord, internetprotocol voor medewerkers en leerlingen
• Informatieverstrekking door intern begeleider/ster over leerlingvolgsysteem, onderwijskundig rapport e.d.

4. Laat collega’s lessen bijwonen.
5. Zorg voor supervisie bijvoorbeeld door een ervaren, oudere collega.
6. Doe aan intervisie (georganiseerde collegiale feedback).

Speciaal onderwijs
Nieuwe medewerkers in het speciaal onderwijs hebben veel baat bij:

• Een intervisiecoach gericht op het gedrag van leerlingen
• Een uitgebreide handleiding over de omgangsregels in de klas, die voor de leerlingen gericht is op duidelijkheid en structuur. Dit gaat bijvoorbeeld over het gebruik van een uitstuur- of time-out lokaal, het werken met een vaste tijdsindeling per lesuur (uitleg, zelfstandig werken, afronden les).
• Actuele informatie beschikbaar op intranet van het handelingsniveau per leerling