Rampen - wat moet je doen?

Volgens de Nationale Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) is de definitie van een ramp: “Een zwaar ongeval of een andere gebeurtenis waarbij het leven en de gezondheid van veel personen, het milieu of grote materiële belangen in ernstige mate zijn geschaad of worden bedreigd”. 

Voorbeelden van rampen die zich kunnen voordoen: grote brand, terroristische aanslag, verkeersramp, ordeverstoring, extreem weer, overstroming, kernongeval en ongevallen met gevaarlijke stoffen. 

In veel gevallen zal de overheid burgers informeren voor een naderende ramp of voltrekkende ramp. Dit zal dan gebeuren via het afgaan van de sirene of via een NL-Alert op de mobiele telefoon. De sirene is dezelfde als die wordt gebruikt als test op elke eerste maandag van de maand. 
 

Afgaan sirene

Als u een sirene meerdere malen achter elkaar hoort, wordt er alarm geslagen. Dan is er echt iets aan de hand. Het kan ook zijn dat u op een andere manier gewaarschuwd wordt, bijvoorbeeld door een rondrijdende geluidswagen. Volg dan de instructies op van gemeente en politie.

Eerste actie: zorg dat de frequentie van de rampenzender in uw regio altijd direct voorhanden is.
Sla de frequentie van de rampenzender op in uw telefoon of plak bijvoorbeeld een sticker met de frequentie op de radio (op batterijen!) of smartphone die u gebruikt.

Wat te doen bij het afgaan van de sirene:

1. Ga naar binnen

• Door naar binnen te gaan loopt u zo min mogelijk gevaar. Dat geldt voor iedereen.
• Kinderen die op school zijn, moeten daar blijven en worden opgevangen door het personeel.
• Geef anderen de gelegenheid bij u te schuilen.
• Ziet u dat anderen de sirene niet opmerken, waarschuw ze dan.

2. Sluit ramen en deuren

• Een ramp of zwaar ongeval kan tot gevolg hebben dat er gevaarlijke stoffen in de lucht komen. U kunt zich daartegen beschermen door ramen, deuren en andere openingen in uw gebouw te sluiten. Denk ook aan tussendeuren, roosters, ontluchtingskokers, schuiven, etc.
• Ga in iedere ruimte na waar buitenlucht naar binnen komt en sluit die openingen af.
• Zet indien mogelijk de mechanische ventilatie uit, of zet het systeem op de laagste stand.
• Plak de afvoer van ventilatie en openingen af (met kranten of plastic).

3. Luister naar de rampenzender

• Als de sirene gaat, krijgt de regionale radio de rol van officiële rampenzender. Op de website van www.crisis.nl vindt u de frequenties van de rampenzenders. 
• Op deze zender meldt de overheid wat er aan de hand is en welk gevaar er is. U krijgt hier instructies en adviezen. Volg die op. Voor vragen over de sirene kunt u terecht bij de gemeente.

4. Wanneer is het buiten weer veilig?

Pas als u op de rampenzender van officiële instanties heeft gehoord dat de situatie weer veilig is. Het is niet zo dat als de sirene ophoudt met loeien, de situatie weer veilig is.

Vooral niet doen

Ga in geen geval bellen met het nationale alarmnummer 112 of met de plaatselijke politie, brandweer of ambulancedienst om te vragen of het buiten weer veilig is. Het telefoonnetwerk kan dan overbelast raken. Bel 112 alleen als er spoedeisende hulp nodig is.

De sirenetest

Uw gemeente test de sirene op elke eerste maandag van de maand om 12.00 uur. U hoeft dán niets te doen.

Zo wordt u verder geïnformeerd

Ook na de ramp geeft de overheid meer informatie via de rampenzender. Bij een ramp in uw buurt is dit de regionale omroep. Op de website www.crisis.nl vindt u de frequenties van de rampenzenders. 
Een grote ramp krijgt altijd heel veel aandacht op radio en tv. Als dat nodig is, kan de rijksoverheid bij een nationale ramp zendtijd van de publieke omroepen eisen. U kunt zelf ook veel actuele informatie vinden op internet. Bijvoorbeeld op www.crisis.nl (deze site wordt bij rampen een site met actuele informatie) of op de website van uw gemeente.

In uw gemeente

Soms opent de gemeente een apart informatienummer na een ramp. Informeer bij uw gemeente welke middelen zij gebruikt om u te informeren. Het kan zijn dat uw gemeente nog andere manieren heeft om u te waarschuwen of op de hoogte te houden bij een ramp. Bijvoorbeeld via een sms op uw mobiele telefoon. 
U kunt een rampenplan en/of evacuatieplan maken voor uw school. De brandweer in uw gemeente kan u hierbij helpen. De gemeente heeft tot taak rampen te voorkomen en te bestrijden. Iedere gemeente heeft daarvoor een plan klaarliggen dat voorziet in de gezamenlijke inzet van politie, brandweer en ambulancedienst. Maar het is ook belangrijk dat u als schooldirectie weet hoe u bij een ramp of een zwaar ongeval moet handelen

Rampen- of calamiteitenplan opstellen

• Het is van belang dat iedereen (medewerkers, leerlingen, ouders, …) van dit scenario op de hoogte is. Daarmee wordt de eerste stap gezet naar het beperken van de gevolgen van een ramp of zwaar ongeval. 

• Daarnaast is het aan te bevelen het calamiteitenplan op schrift te stellen en aan het personeel uit te reiken. Het draaiboek is digitaal beschikbaar, maar ligt ook klaar op een vaste plek in de school. Het calamiteitenplan kan onderdeel uitmaken van uw BHV-plan, en bevat ook ontruimingsinstructies. 

• In het plan dienen de volgende zaken tenminste te worden opgenomen. 

• Wie maakt binnen de school bekend dat er een alarmsituatie is ontstaan? 

- Hoe wordt de rampsituatie bekendgemaakt? 

- Wie zorgt ervoor dat alle leerlingen daadwerkelijk naar binnen gaan? 

- Wie zorgt ervoor dat alle deuren en ramen worden gesloten en ventilatiesystemen worden uitgeschakeld? 

- Wie volgt berichtgeving via internet/mobiel, de radio of kijkt naar de tv? 

- Wie bemenst de telefoon? 

- Wie leidt een eventuele evacuatie? 

- Wie meldt binnen de school dat de situatie weer veilig is? 

• U kunt aan het begin van elk schooljaar een oefening houden. 

• Het verdient aanbeveling de ouders zowel schriftelijk als mondeling, bijvoorbeeld op een ouderavond, te informeren over het calamiteitenplan van uw school. Doe dit ieder jaar. 

Noodvoorraad en evacuatie

Rampen vallen niet te plannen. Voorbereidingen wel. Misschien moet u door een ramp wel onverwacht een tijd binnenblijven. Of juist heel plotseling vertrekken en zomaar alles achterlaten. Bereidt u daarom nú al voor op allebei de situaties. Door een noodvoorraad in school te halen en te weten wat u moet doen bij evacuatie.

Denk Vooruit noodpakket

Het “Denk Vooruit Basispakket” bevat de belangrijkste zaken die u zéker moet hebben. Ze vergroten uw kansen om de ramp goed te doorstaan. U kunt het Denk Vooruit Basispakket uitbreiden met de zaken die onder ”En verder” genoemd worden. 

• Radio op batterijen, afgestemd op de rampenzender, met extra batterijen. 

• Zaklampen met extra batterijen. 

• Eerstehulpdoos met eerste hulp handboekje. 

• Lucifers in waterdichte verpakking. 

Onderstaande lijst is een suggestie: afhankelijk van uw eigen situatie (de samenstelling van uw school), heeft u misschien andere dingen nodig. Vul de lijst daarom zelf verder aan! En controleer elk half jaar of uw voorraad nog compleet en houdbaar is. 

• Voorraadje van medicijnen voor kinderen die in levensgevaar komen als ze deze een tijdje moeten missen (bijvoorbeeld suikerziekte). 

• Reservesleutels van het gebouw. 

• Zorg indien mogelijk voor een voorraad water uit de fles / frisdrank. 

• Een kleine voorraad houdbaar eten. 

• Een kleine voorraad verzorgingsartikelen. 

Evacuatie 

Het kan ook zijn dat u bij een ramp onverwacht het gebouw moet verlaten. Doe dan het volgende: 

• Sluit gas, water en licht af. 

• Neem alleen hoognodige zaken mee (contant geld, medicijnen etc.). 

• Sluit het gebouw af. 

Afstemming met andere gebruikers van het gebouw 

Zijn er meer gebruikers in het gebouw (bijvoorbeeld bij een Brede School), overleg dan met elkaar en zorg voor afstemming van het rampenplan en de evacuatie, zodat iedereen in geval van een ramp op dezelfde wijze handelt. 

Inrichting BHV-organisatie 

Bij het thema Bedrijfshulpverlening, bij het onderwerp Inrichting BHV-organisatie treft u bij bijbehorende oplossing meer informatie aan over bedrijfshulpverlening. 

Let op: Deze oplossing wordt niet getoetst door de Nederlandse Arbeidsinspectie (NLA).