Inrichting BHV-organisatie

Samenvatting

• De BHV-organisatie moet gebaseerd zijn op de RI&E en de Omgevingsvergunning.
• Stel Bedrijfshulpverleners (BHV’ers) aan (onder het eigen personeel).
• Zorg voor uitvoering van de BHV-taken: 
  • Eerste hulp verlenen 
  • Brand bestrijden
  • Beperken van de gevolgen van ongevallen
  • Alarmeren en evacueren
• Zorg voor voldoende BHV’ers en dat zij voldoende opgeleid en geoefend zijn. Zorg ervoor dat ze beschikken over voldoende middelen (bijv. portofoon).
• Maak een BHV-plan waarin alle aspecten rond de BHV staan beschreven. Dit kan worden opgenomen in het arbobeleid(splan).

BHV als onderdeel van het arbobeleid

Ongevallen en brand moeten voorkómen worden. Dat kan door een goed arbobeleid te voeren. Daarnaast kunnen er (bouwkundige en installatietechnische) voorzieningen worden getroffen (zoals branddetectie, blusinstallaties, compartimentering, brandvertragende toegangsdeuren en nooduitgangen) om brandrisico’s en ongevalsrisico’s te verminderen. Als er dan toch onverhoopt een brand of ongeval plaatsvindt dan komen de BHV’ers in actie.

• Maak een BHV-plan

  Hierin staan alle aspecten rond de Bedrijfshulpverlening beschreven. Dit kan onderdeel zijn van het arbobeleid(splan). Een model van een BHV-plan kunt u hier downloaden en staat ook bij de tab Meer info. 
  Onderdelen van een BHV-plan zijn:

  • Verantwoording BHV-plan (o.a. relatie tot het Arbobeleid)
  • Basisgegevens van de school
  • BHV-organisatie
  • BHV-opleidingen
  • BHV-materialen
  • Procedures voor medewerkers en leerlingen
  • Procedures voor de BHV
  • Instructiekaarten en plattegronden
  • Oefenen
  • Registratie incidenten
  • Verbinding/relatie met brandweer, GGD en politie

• De BHV-organisatie moet passen bij de omstandigheden van de schoollocatie. 

  De taken, opleiding, hulpmiddelen en het aantal benodigde BHV’ers hangen af van de volgende zogenaamde maatgevende factoren:

  • Specifieke risico’s in het primair onderwijs zoals die voortvloeien uit de RI&E 
  • Aansluiten bij de eisen uit de Omgevingsvergunning
  • Te verwachten aantal aanwezigen
  • Het aantal niet-zelfredzame personen: denk aan kleine kinderen (onderbouw) en mindervaliden
  • Aard, grootte en complexiteit van het gebouw: een groot of oud gebouw met meer verdiepingen heeft meer risico’s dan een klein of nieuw en brandveilig laagbouwpand.
  • Hoe snel zijn professionele hulpverleningsdiensten ter plekke: de BHV treedt op totdat externe hulpverleners ter plekke zijn en die de hulpverlening overnemen. 
  • Risico’s uit de externe omgeving: ligt de school in de buurt van een risicovolle industrie, dan kan een calamiteit van buiten een risico vormen.

• Doorloop de volgende stappen bij de opbouw van een BHV-organisatie:

  Stap 1: Stel de bovengenoemde maatgevende factoren vast per school.
  Stap 2: Stel scenario's op. Dat zullen ongetwijfeld meerdere scenario's zijn. Daarna kunt u zich afvragen hoe u met deze scenario's omgaat. Wat zijn de acties die u moet ondernemen om het een en ander goed af te handelen?
  Stap 3: Ga vervolgens na hoe u de BHV het beste kunt organiseren.
  Stap 4: Leg de organisatie vast in een BHV-plan en leg dit ter instemming voor aan de (G)MR. In dit plan staat natuurlijk ook hoe de opleiding van de BHV'ers is georganiseerd en hoe (en hoe vaak) er wordt geoefend.
  Stap 5: Borging van de BHV. Zorg ervoor dat het onderwijs(ondersteunend) personeel en de leerlingen op de hoogte zijn van de BHV-organisatie.
  Wees alert op het feit dat er altijd voldoende BHV'ers aanwezig zijn. Pas het BHV-plan aan als daar redenen voor zijn.
   

• Leg de uit te voeren BHV-taken vast:

  • Eerste hulp verlenen
  • Brand bestrijden
  • Beperken van de gevolgen van ongevallen
  • Alarmeren en evacueren
     

• Stel BHV’ers aan (onder het eigen personeel)
   

• Zorg dat er voldoende BHV’ers zijn. 

  Per schoolgebouw minimaal twee, zodat bij ziekte of verzuim/verlof altijd iemand aanwezig is. Ga na of er extra BHV’ers nodig zijn gelet op specifieke omstandigheden in en rond het schoolgebouw. Kijk daarbij ook naar de wijze waarop de BHV-taken (ontruiming, brandbestrijding en eerste hulp) zijn verdeeld. De arbodienst, trainings- en opleidingsinstituten of adviesbureaus kunnen u hierbij helpen.
  
  Zorg dat BHV’ers voldoende zijn opgeleid en geoefend, maar ook dat ze beschikken over voldoende middelen (bijv. portofoon). De basisopleiding bedrijfshulpverlener bestaat uit drie taken:

  • Eerste hulp
  • Brandbestrijding
  • Alarmeren en evacuatie

• De BHV'ers moeten opgeleid zijn voor het uitvoeren van bovengenoemde BHV-taken.

  Het is verstandig om advies te vragen aan bijvoorbeeld de arbodienst welke opleiding nodig is voor de BHV'ers. De opleidingseisen maken deel uit van het BHV-plan.
  Kennis en vaardigheden van de bedrijfshulpverlener moeten up-to-date blijven. Richtlijn is dat BHV’ers eens in de twee jaar een herhalings-/opfriscursus volgen, of zoveel eerder als nieuwe kennis/techniek dit vereist. Maar het is wel van belang dat de opleidingen en oefeningen van de BHV’ers goed bijgehouden worden, zodat je altijd kunt aantonen dat je de BHV goed hebt georganiseerd.

• Ontruimers (en inruimers)

  Naast BHV’ers die alle BHV-taken uitvoeren, zijn in de school ‘ontruimers’ nodig. Een ontruimer houdt zich primair bezig met het evacueren van leerlingen en medewerkers. Het is logisch deze taak in ieder geval aan alle leerkrachten te geven. Zij moeten dus goed geïnstrueerd zijn over het ontruimingsplan.
  Naast ontruimen is 'inruimen' ook een (niet-wettelijke) taak van de BHV'ers. Bij een calamiteit buiten de school (bij bijvoorbeeld een brand of ontploffing in de omgeving van de school) is het van grootste belang dat alle kinderen rustig maar snel van het schoolplein worden gehaald.

• Alarmering en communicatie

  Alarminstallatie: De school moet beschikken over een adequate alarminstallatie. Voor scholen in het speciaal onderwijs gericht op dove en slechthorende leerlingen betekent dit dat bij inschakeling van het alarm naast het geluidssignaal tegelijkertijd een signaal van lichtflitsen plaats moet vinden.
  Communicatie: Bij een ongeval of calamiteit moet de BHV-organisatie snel op gang komen. Zorg voor een noodknop op telefoons gelinkt naar meerdere telefoons en portofoons. BHV’ers moeten snel aangesproken kunnen worden en onderling goed kunnen communiceren. Portofoons werken makkelijk en veilig. Zie ook het praktijkvoorbeeld Werken met een calamiteitenmap.

• Oefen minimaal één keer per schooljaar.

  Naast het opleiden van bedrijfshulpverleners is het van belang dat er voorlichting en instructie over de BHV aan alle medewerkers en de leerlingen wordt gegeven. Organiseer minimaal één keer per jaar een ontruimingsoefening. Doe dit aan het begin van het schooljaar, want dan zit iedereen weer in een ander lokaal.
  De school kan bijvoorbeeld per schooljaar een aangekondigde oefening afwisselen (in het begin van het schooljaar) met een onaangekondigde ontruimingsoefening. Minstens zo belangrijk als het oefenen zelf is de evaluatie na afloop. Leg de oefening en de evaluatie, inclusief verbeterpunten, op schrift vast in het BHV-plan.

• Verzamelgebouwen: stem af en werk goed samen.

  In toenemende mate zijn verschillende organisaties (onder andere basisschool, kinderopvang, muziekschool) gevestigd in één gebouw, waarbij iedere organisatie beschikt over eigen ruimtes. Het is belangrijk dat alle organisaties dan goed samenwerken bij het voorkomen van ongevallen, beroepsziekten, calamiteiten en noodsituaties.
  U kunt daarbij denken aan de samenwerking m.b.t. de opstelling van de RI&E voor wat betreft het schoolgebouw. Maar ook aan goede afspraken over de BHV, bijvoorbeeld m.b.t. de alarmering en ontruimen van een gebouw. De samenwerkingsverplichting tussen verschillende organisaties (werkgevers) staat aangegeven in artikel 19 van de Arbowet.

• Buitenschoolse activiteiten en bedrijfshulpverlening (BHV)

  Een schoolreis, excursie of sportdag is werk-gerelateerd. BHV is onderdeel van de Arbowet en de Arbowet is van toepassing voor iedereen die in een gezagsrelatie werkgever-werknemer zit. Medewerkers van de school die meegaan op schoolreis of naar een andere buitenschoolse activiteit, vallen onder de strekking van de Arbowet. Dat betekent dat de BHV-wetgeving van kracht is en dat BHV geregeld moet zijn.

Voorbeeld van BHV-invulling op een school

• Situatie: school met 300 leerlingen, 25 personeelsleden, een paar niet-zelfredzame personen
• Risico’s: ongevallen, brand, ontruimen van grote groepen
• Aantal BHV’ers: 7
• Opleiding: basis bedrijfshulpverlener. De leerkrachten zijn geïnstrueerd voor ontruiming.
• Voorzieningen: kleine blusmiddelen, alarmeringssysteem, ontruimingsinstallatie, EHBO-trommels, nooduitgangen, compartimentering
• Organisatie: alarmprotocol, ontruimingsinstructie, verzamelplaats, oefenen

Wat moet je doen bij rampen?

Bij het onderwerp Rampen - wat te doen? staat ook informatie over inrichting van de BHV-organisatie.