Pesterij leerkracht

Een leerkracht wordt gepest door haar collega’s. Deze pesterijen leiden tot een ziekmelding. De bedrijfsarts constateert ‘spanningsgerelateerde’ medische klachten. De schoolleiding is op de hoogte van het feit dat het niet lekker gaat tussen de leerkracht en enkele collega’s maar bagatelliseert dat er sprake is van pestgedrag. Ten einde raad zoekt de leerkracht contact met de juridische dienst van een werknemersorganisatie. In dit artikel staat een verslag over de aanpak en het verdere verloop van bovenstaande situatie.

Bij haar leidinggevende is wel bekend dat het niet lekker gaat tussen juf José en enkele collega's, maar om nu van pesten te spreken... Omdat José niet weet hoe ze uit deze situatie moet komen, neemt ze contact op met de juridische dienst. Na haar verhaal aangehoord te hebben vraag ik naar voorbeelden van het pestgedrag, naar namen van pesters, de mogelijke redenen en naar wat José zelf heeft ondernomen. En ook of er een pestprotocol bestaat op school.

Dan wordt het lastig voor haar. Tja, ze heeft het aangekaart bij haar leidinggevende, maar die wijt het eigenlijk aan de leeftijd van José: ze zou niet meer zo goed mee kunnen komen. José wil haar leidinggevende ook niet exact vertellen welke collega's het betreft, omdat ze bang is als verklikker gezien te worden. Een pestprotocol is er wel, maar dat is geschreven op leerlingen die elkaar pesten.

De reden dat zij gepest wordt, is volgens José afgunst: zij heeft een LB-functie die een paar jongere collega's graag zouden hebben. Daarnaast is juf José van de oude stempel en gaat niet altijd even makkelijk mee in de ideeën van haar jongere collega's. Zij heeft, behalve het incidenteel aanspreken van haar leidinggevende, niet echt actie ondernomen, bang als zij eigenlijk was om de bij haar collega's levende gedachte dat zij 'lastig' is te bevestigen. Kortom, juf José heeft last van pestgedrag, de bedrijfsarts bevestigt dat er sprake is van medische klachten en de leidinggevende bagatelliseert het verhaal. Wat nu?

De eerste stap is het opschrijven van feiten: wie heeft wat wanneer gedaan of gezegd? Ook nieuwe pesterijen moet juf José opschrijven. Verder gaat zij in gesprek met de vertrouwenspersoon en vraagt hulp. Vervolgens wordt een gesprek met haar leidinggevende georganiseerd waar de vertrouwenspersoon ook bij aanwezig zal zijn. Doel is in ieder geval de leidinggevende ervan te overtuigen dat de pesterijen niet afgedaan kunnen worden als plagen, 'collegiale interactie' of andere versluierende termen. Gelukkig pakt de vertrouwenspersoon de zaak voortvarend op, en kan ik met haar ook vooraf het gesprek doornemen.

Gekozen wordt om de leidinggevende te confronteren met de waslijst van plagerijen en pestgedrag en die te koppelen aan het pestprotocol voor de leerlingen. Waarom immers wel een protocol gebruiken voor leerlingen maar niet voor de eigen personeelsleden? Na een wat moeizame start van het gesprek kan de leidinggevende niet anders dan erkennen dat er toch echt iets aan de hand is. Afspraken worden gemaakt en de betrokken collega's worden aangesproken op hun gedrag.

Daarnaast wordt een teamdag georganiseerd om meer wederzijds begrip te krijgen voor elkaar, waar ook pesten onder volwassenen onderwerp van gesprek is. De uitkomst van de teamdag is zelfs een pestprotocol en een gedragscode voor het personeel. Daarna zijn er nog wel irritaties, maar is er geen sprake meer van structurele pesterij. De irritaties worden uitgesproken en er worden oplossingen bedacht. Na enkele weken is juf José dan ook weer volledig aan het werk, en dat hoopt zij nog jaren te mogen doen.