PBS kan pesten voorkomen

Pesten op het werk krijgt de komende tijd extra aandacht. Afgelopen jaar waren 500.000 werknemers slachtoffer van pesterijen, ook in het primair onderwijs. Het zogenaamde Positive Behavior Support (PBS) kan scholen een oplossing bieden.

Bij pesten op het werk gaat het niet om een eenmalige, vervelende grap of opmerking door een collega. Pesten komt frequenter voor over een langere periode. Het doel van pesten is kwetsen en vernederen. Pesten valt onder psychosociale arbeidsbelasting (PSA). Scholen zijn verplicht dit risico aan te pakken. De Arbocatalogus PO geeft scholen veel houvast bij het aanpakken van dit probleem. Een praktijkervaring laat zien hoe pestgedrag ziekteverzuim in de hand werkt. PBS is een relatief nieuwe aanpak, die ook pestgedrag helpt voorkomen.

Wat is PBS?

Positive Behavior Support is een doelmatige, schoolbrede aanpak die gewenst gedrag bekrachtigd en probleemgedrag (zoals pesten) voorkomt. ‘Mensen groeien van positieve aandacht. Dat geldt voor onze leerlingen, maar zeker ook voor onze docenten. Daarom hebben wij gekozen voor PBS. Een schoolbrede aanpak die uitgaat van een positieve benadering en gezamenlijk verantwoordelijkheid’, zegt directeur Gert-Jan Egberink van basisschool de Linde in Oldenzaal. In 2012 begon de school met PBS. ‘Het duurt 3 jaar om het PBS-traject helemaal te implementeren en te borgen. Die periode sluiten we aankomend schooljaar af.’

Positief schoolklimaat

PBS heeft de Linde al veel opgeleverd. ‘We hebben het geluk dat we hier altijd al een goed schoolklimaat hebben gehad. We zijn niet met PBS begonnen omdat de sfeer niet goed was of omdat er veel werd gepest. De sfeer was al goed, en die is nog verder verbeterd.’ De directeur legt uit dat in gesprekken met docenten altijd de nadruk ligt op wat goed gaat. Dat wil niet zeggen dat verbeterpunten of problemen niet aan bod komen. ‘Maar als je begint vanuit het positieve, ontstaat er meer ruimte om verbeterpunten te bespreken en het vergroot de kans dat er ook echt iets wordt gedaan met die verbeterpunten.’

Hechtere relatie met ouders

Egberink merkt dit ook in de band tussen ouders en docent. ‘Die is veel beter geworden. De kinderen nemen PBS mee naar huis, de ouders komen ermee terug op school. Het versterkt elkaar enorm. Op het moment dat er een probleem ontstaat, is het veel makkelijker om dat te bespreken. De relatie is namelijk veel hechter.’ Het succes van PBS blijkt ook uit het feit dat een andere school uit Oldenzaal – van een ander bestuur – heeft besloten om PBS ook te implementeren. ‘Onze school groeit verder door in aantal leerlingen, terwijl we in een krimpregio zitten. Daarbij breidt de interesse in PBS zich steeds verder uit. Veel instanties willen weten of en hoe ze ermee aan de slag kunnen’, besluit Egberink.

De Arbowet vereist actie tegen pesten

• De Arbowet schrijft voor dat de werkgever PSA-beleid voert om psychosociale arbeidsbelasting onder werknemers te voorkomen of te beperken. Onderdeel van dit PSA-beleid is het voorkomen van pesten.
• Via de RI&E (Arbomeester) beoordeelt de werkgever in welke mate pesten zich voordoet in de school. Hieruit volgt een Plan van Aanpak met concrete maatregelen.
• Door middel van voorlichting stelt de werkgever zijn werknemers op de hoogte van het beleid en de maatregelen.
• De werkgever wijst de werknemers op het bestaan van een klachtenregeling of klachtencommissie.