Ik doe nog meer dan ik dacht

Vanmorgen, 3 februari 2011, ging ik op de fiets naar de Openbare Basisschool ‘De Tovercirkel’ in Heerlen. Ik heb een afspraak met Kitty Jennekens. Zij is leerkracht in groep 1 en preventiemedewerker op deze school. Met een kopje koffie lopen we samen naar haar gezellige, kleurrijke klas met grote ramen. Hierdoor kwam er, ondanks het sombere weer buiten, veel daglicht naar binnen. Kitty liet trots zien dat ze een lesactiveit had besteed aan ‘Veiligheid en Gevaar’. De kinderen hadden aangegeven wat dit voor hen betekende. In tekeningen hadden ze dit verder uitgebeeld.

"Problemen in de veiligheid op school en bij het welbevinden van mijn collega’s zijn er om op te lossen"
Kitty is al geruime tijd preventiemedewerker op deze school. Ze besteedt gemiddeld 1 uur per week aan deze taak. Maar bij de uitvoer van een Risico, Inventarisatie en Evaluatie (RI&E) is 1 uur per week weinig. In de startfase wist ze niet zo goed wat er van haar verwacht werd. Er was geen concrete taakbeschrijving. In de loop der tijd heeft ze daar zelf invulling aan gegeven. Haar takenpakket als preventiemedewerker bestaat onder andere uit: de speeltoestellenregistratie, het uitvoeren van een RI&E, zorgen voor een goede werkbeleving voor haar collega’s, er op toezien dat er altijd een bedrijfshulpverlener op school aanwezig is, dat de kennis actueel blijft en dat de ongevallenregistratie wordt bijgehouden. Ze heeft zich ontwikkeld tot een deskundige op het gebied van veiligheid en gezondheid op haar school. Ze vindt het fijn om preventiemedewerker te zijn omdat ze graag anderen helpt.

“Problemen in de veiligheid op school en bij het welbevinden van mijn collega’s zijn er om op te lossen.” zegt Kitty.

“Ik vind het heel belangrijk om met andere preventiemedewerkers kennis en ervaringen te delen” 
Kitty vertelt: ”Nog niet zo lang geleden heeft er een bestuurswisseling plaats gevonden. Bij het voorgaande schoolbestuur had ieder school een preventiemedewerker die samen een werkgroep hadden gevormd. We hadden een keer per twee maanden een bijeenkomst om elkaar te adviseren, informatie uit te wisselen en oplossingen te bespreken over allerlei arbo-onderwerpen. Ook namen we deel aan workshops en trainingen voor preventiemedewerkers. Voorbeelden hiervan zijn: ‘Assertiviteitstraining’ en ‘Omgang met ouders: hoe doe je dat’. Deze manier van werken was voor iedereen binnen de werkgroep waardevol”. Door de bestuurswisseling heeft de werkgroep haar activiteiten even stil moeten leggen. Kitty ervaart dit als een groot gemis. Haar klankbord is weggevallen. “Ik vind het heel belangrijk om met andere preventiemedewerkers kennis en ervaringen te delen,” vertelt ze. Kitty hoopt dat de werkgroep, met ondersteuning van het nieuwe schoolbestuur, binnenkort weer haar activiteiten kan oppakken.

“Door een RI&E op je school uit te voeren sta je daar pas écht bij stil”
De eerste RI&E werd samen met de toenmalige directeur, ouders, bedrijfshulpverlener en mijzelf uitgevoerd. Toen was de Arbomeester nog niet ontwikkeld en het instrument wat we gebruikten was heel complex,” zegt Kitty. “In 2008 heb ik samen met twee preventiemedewerkers uit de werkgroep de Arbomeester gebruikt. Dit is een fijn instrument om mee te werken. In 2012 ga ik een nieuwe RI&E ga uitvoeren. Dat staat al ingepland. Bij de laatste RI&E bleek dat onze Bedrijfshulporganisatie extra aandacht nodig had. Hiertoe behoorde onder andere het ontruimingsplan. Naar aanleiding hiervan organiseer ik nu 2 x per jaar een aangekondigde oefening. Soms schakel ik de brandweer daarbij in. Ook het schoolnoodplan moest onder de loep genomen worden. Kortom de RI&E heeft ons als team wel even aan het denken gezet over de veiligheid van onze school. Weet je wat zo gek is?,” merkt Kitty plotseling op. “Als school zijnde ben je niet bewust van de aandachtspunten die uit een RI&E voortkomen. Daar ben je door de drukte van je beroep als leerkracht niet zo mee bezig. Maar door daadwerkelijk een RI&E op je school uit te voeren sta je daar pas écht bij stil. Hieruit blijkt maar weer eens de waarde van zo een RI&E”.

“Het is ontzettend fijn als je het welbevinden van je collega kunt verbeteren” 
Kitty vertelt: ”Laatst was er een collega die niet zo lekker in haar vel zat. Ik spreek haar dan hierover aan. Na een gesprek blijkt dat ze moeite had met conflictsituaties die soms kunnen ontstaan met ouders. Ik heb haar kunnen helpen door tips te geven die ik had geleerd uit een van de workshops die ik had gevold. Het is ontzettend fijn als je het welbevinden van je collega kunt verbeteren. Als ik een collega niet kan helpen dan stel ik haar de vraag: “Bij wie denk je dat je dit probleem moet neerleggen?”. Het is net dat kleine duwtje in de rug om moeilijke situaties waar je last van hebt niet voor je uit te schuiven maar bespreekbaar te maken met onze directeur,” zegt Kitty. Het is duidelijk dat Kitty alert is op signalen die collega’s geven als ze met een probleem zitten. Dit probleem kan betrekking hebben op zowel de privésituatie als op de werkplek.

Onbewust steeds met veiligheid bezig 
“Als ik op het schoolplein of in de school rondloop let ik er steeds op of alles wel veilig is. Als stoeptegels los liggen of kabels liggen los op de vloer schakel ik de conciërge in. Samen lossen we dit probleem dan op”. Kitty merkt tijdens ons gesprek dat ze onbewust met de veiligheid in en om de school bezig is. Dat is natuurlijk het gevolg van jarenlang preventiemedewerker zijn. Het is grappig dat ze dit tijdens dit interview ervaart.

“Onze directeur is een goede luisteraar” 
“Voor wat betreft het welbevinden en de gezondheid van alle medewerkers op een school is het heel belangrijk welk type directeur er is”, zegt Kitty. “Onze directeur is een goede luisteraar. Dat is heel prettig voor iedereen. Hij doet veel moeite om het welbevinden en de gezondheid van zijn medewerkers zo optimaal mogelijk te houden. Dat is heel belangrijk voor de sfeer binnen de school”.

Plaats een arbo-onderwerp als vast agendapunt 
Kitty vertelt dat de Ongevallenregistratie als vast agendapunt is geplaatst. “Daar ben ik erg blij mee,” zegt ze. “Laatst was een leerling op het speelplein bij het klimrek hard op de grond gevallen. Hierbij brak ze haar arm. Door dit ongeval zijn de betonnen stoeptegels vervangen door rubberen tegels.

Tips van Kitty voor nieuwe preventiemedewerkers 
“Zorg dat op school een concrete taakbeschrijving aanwezig is voor de taak preventiemedewerker. Die is vaak onduidelijk”. “Probeer contact te leggen met andere preventiemedewerkers. Het hebben van een klankbord over arbo-onderwerpen op scholen geeft je steun in het uitvoeren van je taak als preventiemedewerker”.

“Ik doe meer dan dat ik dacht!“ 
We naderen het einde van ons gesprek en ik neem afscheid van Kitty. Toen ik naar huis fietste dacht ik na over de laatste woorden die we wisselden: “Door dit gesprek ben ik me nog meer gaan realiseren hoe belangrijk de aanwezigheid van een preventiemedewerker op school is. Ik ben er nog meer bewust van geworden dat mijn invloed in de rol als preventiemedewerker belangrijk is voor de school. Ik doe meer dan dat ik dacht!”. Dit vond ik fijn om te horen en ik hoop voor Kitty en haar werkgroep dat ze hun samenwerking weer vlug kunnen oppakken.